به نام خدا

مبانی :

کامپیوتر چیست؟

کامپیوتر ابزاری است محاسبه گر که داده ها را از ما گرفته و پس از پردازش نتیجه را به ما باز می گرداند.

از تعریف زیر نتیجه می گیریم که کامپیوتر از سه واحد ورودی (Input) ، پردازش (Processing) و خروجی (Output) تشکیل شده که خود واحد پردازش نیز به شاخه های مختلف تقسیم می گردد.

بعنوان مثال وقتی که از فردی می پرسیم 2+2 چند می شود، شخص پاسخ خواهد داد 4 حال اگر تعریف فوق را بخواهیم برای این شخص بیان کنیم، باید گفت شخص با گوش اطلاعات را دریافت، با مغز پردازش و با زبان نتیجه اطلاعات را بیان می کند.

Output Processing ( Input (

خروجی پردازش ورودی

زبان مغز گوش

صفحه نمایش (Monitor) بدنه (Case) صفحه کلید (Key board)

علوم کامپیوتر ، کامپیوتر شامل دو گرایش زیر است:

سخت افزار (Hard ware) : به تمامی دستگاهها، قطعات، قسمتهای فیزیکی و به طور کلی اجزاء قابل لمس اتلاق می شود.

نرم افزار (Soft ware) : شامل برنامه ها، اطلاعات و دستورالعمل های که در حافظه کامپیوتر قرار دارند و غیر قابل لمس هستند.

انواع دیسک ها :

دیسک نرم (Floppy)

دیسک فشرده (CD)

دیسک بسیار فشرده (DVD)

دیسک سخت (Hard disk)

واحدهای حافظه :

واحد حافظه بایت (Byte) با علامت B می باشد که از 8 بیت (Bit) تشکیل شده است.

واحدهای بالاتر عبارتند از کیلو (K) ، مگا (M) و گیگا (G) که :

1024 B = 1KB , 1024KB = 1MB , 1024 MB = 1GB

Windows 98 (چند اصطلاح)

Boot up :‌ روال راه اندازی و روشن کردن کامپیوتر

Shut down : روال پایین آمدن و خاموش کردن کامپیوتر

Desk top : صفحه اصل ویندوز که محل قرار گرفتن آیکن ها می باشد.

‏‏‏‏‏Task bar : (نوار وظیفه) نوار زیرین صفحه اصلی ویندوز

Icon :‌ نمادها یا نشانه هایی که بیانگر یک برنامه یا یک سری اطلاعات هستند و معمولاً در صفحه Desktop قرار دارند.

Start : دکمه ای در سمت چپ نوار وظیفه جهت شروع کار با کامپیوتر

Stand by :‌ خاموشی موقت (خوابیدن کامپیوتر)

Restart : راه اندازی مجدد

Restart in MS DOS mode : رفتن در محیط DOS

Ok : برای تایید یک فرمان

Cancel : برای لغو یک فرمان

Help : جهت راهنمایی خواستن استفاده می شود.

Screen Tip : هنگامی که موس را چند لحظه روی گزینه ای قرار دهیم نام آن گزینه در زیر آن نوشته شده که این عمل را Screen tip گویند.

Folder : به معنی پوشه است. جهت قرار دادن فایل ها در آن

File : همان پرونده است

Delete : جهت پاک کردن و حذف گزینه مورد نظر

Drive : قسمتهای مختلف یک حافظه (در My computer معمولاً اولین درایو جهت فلاپی و آخرین درایو جهت CD و مابقی درایوها قسمتهای حافظه کامپیوتر (Hard) هستند.)

Mouse : (موش) از اجزاء ورودی کامپیوتر که کارآیی بسیار زیادی دارد.

Left Click : (چپ کلیک) همان (Click) ، فشردن کلید سمت چپ موس.

Double Click : (بازکردن) دوبار فشردن پشت سرهم کلید سمت چپ موس

Right Click : فشردن کلید سمت راست موس

Drag and Drop : گرفتن کلید سمت چپ موس ، کشیدن و رها کردن.

Mouse pad : (بالشتک موس) صفحه ای که در زیر موس قرار دارد.

Titel bar : (نوار عنوان) بالاترین نوار در هر پنجره

Close : (بستن) دکمه ایست در سمت راست نوار عنوان جهت خارج شدن

Maximize : (تمام صفحه کردن) دکمه وسطی در سمت راست نوار عنوان

Restore : (نیم صفحه) حالت دیگر دکمه تمام صفحه کردن (Maximize)

Minimize :‌ (جمع کردن پنجره) دکمه سومی در سمت راست نوار عنوان

Menu bar : (نوارفهرست) نواریست در زیر نوار عنوان که معمولاً گزینه های File (پرونده) ، Edit (ویرایش) ، View (نمایش) ، Go (رفتن) ،‌ Favorites (مورد علاقه) و Help (راهنما) در آن قرار دارد.

Tool bar Standard : (نوار ابزار استاندارد) نواریست در زیر نوار فهرست که معمولاً در My computer گزینه های Back (برگشتن به عقب)، Forward (رفتن به جلو)، Up (رفتن یک مرحله بالاتر) ، Cut (بریدن)، Copy (کپی گرفتن)، Paste (چسبانیدن) ، Undo (حذف عمل انجام شده)، Delete (پاک کردن)، Properties (خصوصیات) و Views (ترتیب نمایش آیکن ها)

Open : جهت باز کردن فایل یا پوشه مورد نظر

ساختن، تغییر نام و حذف پوشه :
مراحل ساختن تغییر نام حذف کردن

1 در جای خالی راست کلیک می کنیم روی پوشه راست کلیک می کنیم روی پوشه کلیک می کنیم.

2 گزینه New و سپس Folder را انتخاب کنیم. گزینه Rename را انتخاب می کنیم. کلید Delete را فشار می دهیم.

3 نام را وارد و با Enter تایید می کنیم. نام جدید را وارد و با Enter تایید می کنیم. کلید Yes را زده یا Enter می کنیم.

انتقال و کپی کردن :
مراحل 1 2 3 4

انتقال دادن انتخاب Ctrl+X به مقصد می رویم Ctrl +V

کپی کردن انتخاب Ctrl+C به مقصد می رویم Ctrl +V

کلیدهای موجود در صفحه کلید :
نام کلید کاربرد نام کلید کاربرد

Enter تایید – وارد شدن Delete پاک کردن جلو

Esc لغو – بستن Home ابتدای سطر

حروف تایپ حروف فارسی و لاتین End انتهای سطر

اعداد تایث اعداد Page up صفحه بالا

Tab پرش (رفتن به خانه بعد) PageDown صفحه پایین

CapsLock درج حروف بزرگ Arrow Kes کلیدهای جهتی

Shift نوشتن حروف بزرگ یا بالایی Ctrl کلید ترکیبی

NumLock کارکردن کلیدهای اعداد Function
Keys کلیدهای عملیاتیF1 تاF12

Alt کلید ترکیبی Back space پاک کردن حروف پشت

Window وارد شدن به ویندوز – Start Spacebar کلید فاصله

Insert درج و رونویسی PrintScreen عکس گرفتن از صفحه نمایش

گزینه های دکمه Start :

هنگامی که روی گزینه Start در نوار وظیفه کلیک می کنیم منویی باز شده که در زیر نام گزینه های آن همراه با معنی و کاربرد آمده است.

Shut down : خاموش کردن

Log off : استفاده چند نفر از کامپیوتر

Run : رفتن به آدرس مورد نظر

Help : راهنمایی گرفتن از کامپیوتر

Find : جستجو و پیدا کردن

Setting:تنظیمات سخت افزاری ونرم افزاری

Document : نمایش نام 15 سند آخری

Favorites : آدرس های مورد علاقه

Program : لیست برنامه های موجود

منو سلسله ای :

در جلو برخی از گزینه های فوق یک مثلث قرار دارد که چنانچه روی گزینه مربوطه کلیک کنیم ما را به منو دیگری هدایت می کند که اصطلاحاً به منو باز شده منو سلسله ای می گویند.

کادر مکالمه :

چنانچه دقت کنیم در جلو نام برخی از گزینه ها سه نقطه قرار دارد این بدان معنی است که با انتخاب آن گزینه کادری به نام کادر مکالمه باز شده که می بایست اطلاعات خواسته شده را درکادر مربوطه واردکرد.

دکمه های نوار عنوان :

در سمت راست نوار عنوان همانگونه که در شکل

مشاهده می کنیم سه کلید ضربدر (close) جهت بستن پنجره، گزینه مربع (Maximize and Restore) جهت تمام یا نیم صفحه کردن و گزینه منها یا (Minimize) جهت جمع کردن پنجره (کمینه) وفرستادن درنواروظیفه به کار میرود.

چیدن پنجره ها :

چنانچه چند پنجره باز در صفحه اصلی ویندوز (Desk top) داشته باشیم و بخواهیم آنها را در کنار یکدیگر قرار دهیم از روش زیر استفاده می کنیم:

در جای خالی نوار وظیفه (Taskbar) راست کلیک می کنیم.

همانگونه که در شکل مشاهده می کنید یک منو باز شده که گزینه 2 یا Cascade Windows جهت چیدن روی هم به صورت آبشاری به طوری که نوار عنوان هر پنجره قابل مشاهده باشد. گزینه Tile Windows Horizontally جهت چیدن افقی و یا کاشی کاری شده و گزینه 3 یا Tile Windows Vertically جهت چیدن ستونی یا عمودی استفاده می شود.
نکته : به یاد داشته باشیم در این روش ها تمام پنجره ها به یک اندازه قرار می گیرند.
نکته : حال چنانچه بخواهیم تمام پنجره ها را جمع (Minimize) کنیم از گزینه Minimize All Windows استفاده می کنیم و هر گاه بخواهیم پنجره های جمع شده را به حالت قبل باز گردانیم از گزینه Undo Tile استفاده می کنیم. (این گزینه هنگامی که پنجره ها جمع شده باشند فعال می شود.)‌

انتخاب کردن :

برای انتخاب فایل ها، پوشه ها و به طور کلی برای انتخاب گزینه ها از روش زیر استفاده می کنیم.

چنانچه یک گزینه داشته باشیم با کلیک کردن بر روی آن، گزینه مورد نظر به حالت انتخاب در می آید. حال اگر چند گزینه داشته باشیم و بخواهم آنها را انتخاب کنیم چنانچه در کنار هم باشند، اولی را انتخاب کرده با پایین نگاه داشتن کلید Shift گزینه آخری انتخاب می کنیم و اگر در کنار یکدیگر قرار نداشته باشند با پایین نگاه داشتن کلید Ctrl روی گزینه های مورد نظر کلیک می کنیم.

قسمت های مختلف یک پنجره :

یک پنجره از قسمتهای زیر تشکیل شده است:

نوار عنوان : بالاترین نوار در هر پنجره Titelbar یا نوار عنوان نام دارد که در سمت راست آن نام پنجره و در سمت چپ آن سه دگمه کاربردی قرار دارد.

نوار فهرست (Menu bar) : معمولاً این نوار در زیر نوار عنوان قرار دارد و گزینه های مختلفی با توجه به پنجره مربوطه در آن مشاهده می شود.

نوار ابزار (Tools bar) : از ابزارهای مختلفی تشکیل شده که برای فعال یا غیر فعال کردن آنها باید در زیر نوار عنوان راست کلیک کرد و گزینه مربوطه را انتخاب و یا از حالت انتخاب با کلیک کردن خارج کنیم.

نوار آدرس (Address bar) :‌جهت وارد نمودن آدرس و رفتن به آدرس یا محل مورد نظر به کار می رود.

نوار پیمایش گر یا مرورگر (Scroll bar) : چنانجه پنجره تکافوی مشاهده تمامی فایل ها و پوشه ها را نداشته باشد با این نوار که در پایین و در یک طرف پنجره قرار دارد می توان به قسمت های مختلف پنجره دسترسی پیدا کرد.

صفحه اصلی : بزرگترین قسمت هر پنجره می باشد که آیکن ها، پوشه ها و فایل ها در آن قرار دارند.

نوار وضعیت (Status bar) : پایین ترین نوار در هر پنجره می باشد که وضعیت آن پنجره را از لحاظ تعداد فایل ها و گزینه ها نشان می دهد.
دکمه های رادیویی :
کلیدهایی که فقط حق انتخاب یکی از آنها را داریم مانند سئوالات چهار جوابی. دکمه های تاییدی :

دکمه های که ما هم می توانیم هیچ کدام از آنها را انتخاب نکنیم و هم می توان یکی یا چند تا یا همگی آنها را انتخاب کنیم.

سربرگ ها :

در بسیاری از کادر مکالمه گزینه هایی در زیر نوار عنوان قرار دارند که اطلاعات را در صفحه های مختلفی طبقه بندی می کنند که به هر کدام از آنها سربرگ یا Tab می گویند. برای رفتن از یک تب به تب دیگر می توان روی تب مربوطه کلیک کرد همچنین میتوان بادکمه های Ctrl+Tab در تب بعدی و دکمه های Shift+Ctrl+tab در تب قبلی قرار گرفت.

نام گذاری فایل ها یا پو شه ها :

چنانچه بخواهیم پرونده ای در دیسک ذخیره کنیم می بایست ابتدا برای آن یک اسم مشخص کنیم که این اسم از یک نام و یک پسوند تشکیل شده است. پسوند از سه کاراکتر و نام از یک تا 255 کاراکتر مجاز می تواند تشکیل شده باشد و حد فاصل نام و پسوند نقطه قرار دارد.

نکته 1 : (کاراکترهای ? | < > / \ * غیر مجاز هستند).

نکته 2: چنانچه برای فایل پسوند قرار ندهیم کامپیوتر خود پسوند مربوطه را اعمال خواهد کرد.

سطل بازیافت یا Recycle bin :

وقتی فایل یا پوشه ای را حذف می کنیم فایل یا پوشه مزبور در پنجره ای به نام Recycle bin (سطل بازیافت) قرار می گیرد که این عمل با انتخاب و دکمه Delete صورت می پذیرد. حال چنانچه بخواهیم فایل یا پوشه مورد نظر را باز گردانیم با راست کلیک کردن و انتخاب گزینه Restore این عمل انجام می شود که در این صورت فایل یا پوشه مورد نظر به جایی که از آنجا حذف کردیم باز خواهد گشت.

هر گاه بخواهیم فایل یا پوشه مورد نظر مستقیماً بدون رفتن به سطل بازیافت از بین رود با پایین نگاه داشتن دکمه Shift دکمه Delete را فشار داده، و با Enter تایید می کنیم.

نکته : برای پاک کردن و خالی کردن سطل بازیافت می توان اطلاعات آن را Delete کرد و یا برای خالی کردن کل سطل بازیافت با راست کلیک کردن بر روی آیکن آن، گزینه Empty Recycle bin را انتخاب کنیم.

پنجره My computer

یکی از برنامه هایی که برای دیدن و مشاهده اطلاعات بکار می رود My computer است برای باز کردن این پنجره همانند دیگر پنجره ها ابتدا آن را با کلیک کردن انتخاب سپس با Enter باز می کنیم. در پنجره مزبور چند درایو که با حروف لاتین نامگذاری شده اند و چند ابزار و آیکن وجود دارد. اولین درایو (A) فلاپی، آخرین درایو (CD) و درایوهای فیمابین این دو قسمت های حافظه کامپیوتر هستند که با حروف C, D, E ,… نشان داده می شوند.

فلاپی (Floppy)

برای مشاهده اطلاعات موجود در یک فلاپی روی آیکن فلاپی کلیک و سپس با Enter آن را باز می کنیم و برای دیدن مقدار فضای اشغال شده و مقدار فضای آزاد موجود در آن روی فلاپی راست کلیک کرده گزینه Properties را انتخاب می کنیم در پنجره باز شده گزینه های Capacity به معنی گنجایش Free به معنای فضای خالی و Used به معنی جای اشغال شده می باشد.

قرار دادن آیکن یک برنامه در صفحه Desktop

چنانچه آیکن یک برنامه در صفحه اصلی ویندوز قرار نداشت به روش زیر عمل می کنیم

از منو Start گزینه Programs را انتخاب کرده روی برنامه مورد نظر راست کلیک می کنیم در منو باز شده ابتدا روی گزینه Send To و سپس گزینه Desk top (create shortcut) را انتخاب می کنیم.

منو View

برای مشاهده محتویات پنجره و نمایش قسمتهای مختلف از منو View استفاده می کنیم این منو گزینه های زیر را در خود داده است:

گزینه Toolbars : برای نمایش یا عدم نمایش نوار ابزار

گزینه Statusbar : برای نمایش یا عدم نمایش نوار وضعیت

گزینه Explorerbar : …………………. برای نمایش یا عدم نمایش نوار کاوشگر

گزینه as web page : نمایش عناصر به سبک وب

گزینه Large Icon : نمایش آیکن ها به صورت بزرگ

گزینه Small Icon : نمایش آیکن ها به صورت کوچک

گزینه List : نمایش آیکن ها به صورت لیست

گزینه Details : نمایش آیکن ها با جزئیات بیشتر مانند نوع، اندازه و تاریخ

گزینه Arrange Icons : ترتیب چیدن آیکن ها

گزینه Refresh : بازسازی کردن صفحه باز شده

گزینه Folder option : ………………….……….. تغییر خصوصیات پوشه ها

پنجره خروج از ویندوز :

هنگامی که روی دکمه Start در نواز وظیفه کلیک کرده و گزینه Shut down را انتخاب کنیم پنجره ای باز شده که گزینه های زیر در آن قرار دارد.

Stand by : هر گاه برای مدتی کمتر از یک ساعت به کامپیوتر نیاز نداشته باشیم آن را در این حالت (خواب) قرار می دهیم.

Shut down : برای خاموش کردن کامپیوتر استفاده می شود.

برای راه اندازی مجدد، هر گاه بخواهیم بنا به هر دلیلی به یک ویندوز دیگر رویم یا سیستم قفل کرده باشد از این گزینه کمک می گیریم.

برای رفتن به محیط DOS که محیطی کاملاً متفاوت با ویندوز است.
تنظیمات صفحه Desk top
برای تنظیم صفحه اصلی ویندوز در فضای خالی صفحه راست کلیک کرده از منو باز شده گزینه Properties را انتخاب می کنیم پنجره ای باز خواهد شد که سربرگ های زیر در آن قرار دارد.

تب Background

با استفاده از این تب می توان پشت زمینه صفحه ویندوز را تغییر داد برای این منظور از کادر Wallpaper گزینه مورد نظر را انتخاب می کنیم. حال چنانچه گزینه مورد نظر در این قسمت وجود نداشت به کمک دکمه Browse تصویر دلخواه را از قسمت های دیگر فراخوانی کنیم و در خانه Display مشخص می کنیم که تصویر در وسط قرار گیرد، تکرار شود یا کل صفحه را بپوشاند.

تب Screen saver

در این قسمت می توان سیستم را طوری تنظیم نمود که چنانچه مدتی به آن دست نزنیم سیستم به خواب رود، البته برای فعال کردن مجدد کافی است موس را تکان داده یا یکی از دکمه های صفحه کلید را فشار دهیم. برای تنظیم مدت زمان از قسمت Wait مدت مورد نظر را مشخص می کنیم.

تب Appearance

در این قسمت می توان گزینه ها و قسمت ها مختلف پنجره را به سلیقه خود تغییر داد.

تب Effects

با استفاده از این تب می توان جلوه مورد نظر را برای هر آیکن در نظر گرفت.

تب Web

با کمک این تب صفحه نمایش به حالت وب در خواهد آمد.

تب Settings

برای تنظیم کیفیت پیکسل های صفحه نمایش و بزرگ و کوچکی آیکن ها می باشد.

---